Osnove stanične biologije i genetike
Opći ciljevi kolegija su upoznavanje s ulogom genetskih čimbenika u normalnom ponašanju i pri nastanku psihičkih bolesti te razumijevanje osnovnih principa stanične organizacije središnjeg živčanog sustava. Specifični ciljevi razrađeni su po nastavnim temama.
Tjedni plan nastave
1. Razvoj metoda molekularne biologije i utjecaj na razvoj psihologije kao struke. Građa stanice upoznavanje s građom i funkcijom temeljnih dijelova stanice jezgra, citoplazma, stanična membrana, ribosomi, endoplazmatski retikulum, mitohondriji, lizososmi, Golgijev aparat.
2. Membranski sustav stanice. Metode istraživanja stanice.
3. Krebsov ciklus i stvaranje energije upoznavanje s osnovnim principom oksidativnog ciklusa (ciklusa limunske kiseline), te oblicima i putovima stvaranja i pohranjivanja energije. Uloga fosforilacije u staničnoj neuralnoj signalizaciji.
4. Aminokiseline upoznavanje s osnovnim vrstama i kemijskom strukturom aminokiselina, Proteini - kemijska struktura proteina i konformacijska stanja. Uloga proteina u tijelu.
5. Od nukleinskih kiselina do kromosoma 1 razumijevanje građe nukleinskih kiselina i njihova umnažanja. Od nukleinskih kiselina do kromosoma 2 pakiranja nukleinskih kiselina unutar kromosoma; histoni, kodirajuće i nekodirajuće regije.
6. Što su geni? Sinteza proteina važnost i uloga sinteze proteine. Mehanizmi i procesi sinteze proteina glasnička RNA, transportna RNA, ribosomska RNA.
7. Replikacija i popravak DNA. Stanični ciklus i dioba stanice -- ciklusi i mehanizmi mitoze.
8. Mitoza i mejoza upoznati glavne razlike između mitoze i mejoze, spermatogeneza, oogeneza. Odnos genotipa i fenotipa razumijevanje pojma gen i aleli.
9. Prioni, virusi, viroidi; reverzna transkriptaza i retrovirusi središnja dogma molekularne biologije, načini umnažanja virusa, ubacivanje virusa u genom stanice. Mogućnosti i načini regulacije ekspresije gena, mehanizmi regulacije ekspresije gena, regulatorna sekvenca gena.
10. Genetski imprinting i citoplazmatski genetski sustavi; Kloniranje - razumijevanje pojma kloniranje( i razlikovanje pravog kloniranja od stvaranja velikog broja jednojajčanih blizanaca. Kromosomske mutacije mehanizmi nastanka kromosomskih mutacija. Kromosomopatije -- mehanizmi kromosomopatija, Down sindrom, Patau sindrom, Edwards sindrom, super žena, Klinefelterov sindrom, Turnerov sindrom.
11. Razlika između monogenetskih i poligenetskih poremećaja, metilacija kao mehanizam ekspresije gena. (Uloga gena u patologiji Huntingtonove i Alzheimerove bolesti, Uloga gena u patologiji shizofrenije i manično depresivne psihoze -- upoznavanje osnovne kliničke slike, kritička evaluacija hipoteza o ulozi gena i ili okolinskih čimbenika u nastanku ovih poremećaja. Uloga gena u patologiji psihičkih i neuroloških bolesti. (Utjecaj okolinskih čimbenika tijekom razvoja mozga u pojedinaca s nasljednom predispozicijom za razvoj psihičih i neuroloških poremećaja, te mogućnosti smanjivanja pojavnosti ovih poremećaja. Uloga gena u patologiji autizma i epilepsije - upoznavanje osnovne kliničke slike, kritička evaluacija hipoteza o ulozi gena i ili okolinskih čimbenika u nastanku ovih premećaja.)
12. Ekspresija gena i teorije evolucije mozga čovjeka. Uloga gena u normalnom razvoju i utjecaj okoline u ekspresiji. Struktura stanične membrane; receptori i ionski kanali. Mehanizmi signalizacije između stanica, vrste ionskih kanala, receptor-ionski kanal, membranski i citoplazmatski receptori.
13. Stanična građa živčanog sustava morfološka i funkcionalna svojstva različitih vrsta neurona i glija stanica. Signalni mehanizmi. Sinaptički mehanizmi.
14. Stanični receptori. Neurotransmitori definiranje i klasifikacija. Neurotransmitori kemijska struktura i funkcionalna svojstva.
15. Membranski potencijal. Akcijski potencijal.